یکی از بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین مفاصل در بدن انسان زانو است. این مفصل نقشی مهم و حیاتی در حرکت بدن ایفا می‌کند. در ساختار مفصل زانو بخش‌های مختلفی از جمله چند رباط‌های صلیبی وجود دارند. این رباط‌ها وظیفه اتصال استخوان ران به استخوان‌های پایین پا را بر عهده دارند. پارگی رباط صلیبی زانو یکی از مشکلات جدی برای این مفصل بزرگ به شمار می‌رود. به نظر شما آیا پارگی رباط صلیبی حتما نیاز به جراحی دارد؟ بسته به شدت و تشخیص پزشک از شیوه‌های درمانی دیگری همچون فیزیوتراپی هم می‌توان کمک گرفت. با ما در این مقاله از کلینیک تخصصی فیزیوتراپی مربوطی همراه شوید تا پاسخ دقیق این سوال را بیابید.
آناتومی زانو و ساختار رباط‌های صلیبی
در مفصل زانو سه استخوان ران، قلم پا و کشکک به یکدیگر برخورد می‌کنند. این سه استخوان از طریق رباط‌های مفصل زانو به هم وصل شده و مرتبط هستند. علاوه بر اتصال استخوان‌ها چهار رباط زانو در تثبیت وضعیت این مفصل نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند. رباط‌های صلیبی در داخل مفصل زانو و با حالتی شبیه به صلیب در کنار هم قرار گرفته‌اند. حرکت در جهت عقب و جلو در مفصل زانو به کمک رباط‌های صلیبی انجام می‌شود. در نتیجه پارگی و کشیدگی این رباط‌ها می‌تواند مشکلات حرکتی زیادی برای فرد ایجاد نماید. تغییر جهت سریع یا توقف ناگهانی می‌تواند موجب پارگی این رباط‌های مهم در مفصل زانو شوند. همچنین وارد شدن ضربه به زانو هم گاهی به کشیدگی و پارگی رباط‌های صلیبی منتهی می‌شود.
دلایل پارگی رباط صلیبی زانو
عوامل و دلایل مختلفی وجود دارند که به پارگی رباط صلیبی در مفصل مهم زانو منتهی می‌شوند. شناخت این عوامل خطر می‌تواند در محافظت از زانو و رباط‌های صلیبی نقش مهمی ایفا کند.
1- فعالیت‌های ورزشی
شاید اصلی‌ترین و شایع‌ترین دلیل پارگی رباط‌های صلیبی فعالیت‌های ورزشی باشد. در بسیاری از ورزش‌ها نیاز به حرکت‌های سریع و تغییر مسیرهای ناگهانی هست. در نتیجه فشار زیادی روی رباط صلیبی وارد شده و احتمال پارگی آن افزایش پیدا می‌کند. فوتبال، بسکتبال و اسکی بیشتر ریسک پارگی رباط‌های صلیبی را ایجاد می‌کنند.
2- تصادف و حوادث
بسیاری از اوقات پارگی این رباط‌ها به دلیل سقوط شدید و وارد شدن ضربه به زانو رخ می‌دهند. به همین خاطر در تصادفات و حوادث مختلف رباط صلیبی تحت فشار دچار کشیدگی یا پارگی می‌گردد.
3- افزایش سن
رباط‌های صلیبی با بالا رفتن سن در افراد تضعیف شده و راحت‌تر پاره می‌شوند. در سنین بالا فشارهای کوچک روی زانو هم می‌تواند منجر به پارگی رباط صلیبی گردد.
4- فاکتورهای آناتومیک
یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در پارگی رباط صلیبی زانو فاکتورهای خاص آناتومیک در افراد مختلف است. رباط صلیبی در برخی از افراد حساس‌تر و ضعیف‌تر از سایرین است. به همین دلیل راحت‌تر فرد دچار کشیدگی و پارگی این رباط می‌شود.
5- بیماری‌ها و عوامل هورمونی
تغییرات هورمونی و بعضی از بیماری‌ها مانند آرتروز نیز می‌توانند به پاره شدن این رباط‌های مهم در زانو منتهی شوند.
تشخیص پارگی در رباط صلیبی
تشخیص دقیق پارگی در این رباط بر عهده پزشک متخصص ارتوپدی می‌باشد. شیوه‌های مختلفی وجود دارند که به تشخیص پارگی در این رباط‌ها کمک می‌کنند. این شیوه‌های تشخیصی عبارتند از:
- بررسی و معاینات فیزیکی: متخصص با معاینه فیزیکی زانو و اندام‌های تحتانی به دنبال نشانه‌های پارگی در رباط‌های صلیبی می‌گردد. ورم و محدودیت حرکتی به تشخیص پارگی رباط صلیبی کمک می‌کنند.
- سنجش استقامت: از آزمون استقامت و پایداری نیز برای تشخیص وضعیت رباط صلیبی کمک می‌گیرند. آزمون لاشه زانو و آزمون پیوتریس از جمله این سنجش‌ها به شمار می‌آیند.
- تصویربرداری: یکی دیگر از شیوه‌های کارآمد در تشخیص پارگی رباط صلیبی زانو تصویربرداری از این مفصل است. رادیوگرافی، آندوسکوپی زانو و آندوگرافی از جمله شیوه‌های رایج تصویربرداری از زانو هستند.
آیا همیشه پارگی رباط صلیبی به جراحی نیاز دارد؟
بسیاری از افراد بر این باور هستند که پارگی رباط صلیبی بدون جراحی بهبود پیدا نمی‌کند. در حالی که شیوه‌های غیر تهاجمی زیادی وجود دارند که برای درمان این مشکل کارآمد هستند. فیزیوتراپی یکی از بهترین روش‌های جایگزین جراحی برای درمان پارگی رباط صلیبی محسوب می‌شود. برای انجام این جراحی روی زانو باید فاکتورها و پارامترهای مختلفی را در نظر گرفت. از جمله عواملی که روی تصمیم به جراحی در پارگی رباط صلیبی موثر هستند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- میزان فعالیت روزمره فرد: برای کسانی که فعالیت‌های روزمره زیادی دارند که به پایداری زانو نیازمند است جراحی گزینه مناسبی می‌باشد.
- میزان آسیب دیدگی رباط صلیبی: در اغلب اوقات زمانی که رباط صلیبی قدامی دچار پارگی کامل شده باشد توصیه به جراحی می‌شود. چرا که بازسازی رباط صلیبی پاره شده بدون عمل جراحی سخت خواهد بود.
- صدمات همزمان: یکی دیگر از فاکتورهایی که برای جراحی رباط صلیبی زانو باید در نظر گرفت آسیب‌های هم زمان است. اگر علاوه بر پارگی رباط صلیبی زانو آسیب دیگری هم در این عضو وجود داشته باشد جراحی توصیه می‌شود.
توجه داشته باشید که تصمیم به جراحی یا استفاده از دیگر روش‌های درمانی به نظر پزشک متخصص بستگی دارد.
ریسک جراحی رباط صلیبی زانو
جراحی رابط صلیبی زانو یکی از جراحی‌های کم ریسک به شمار می‌رود. با این همه مانند هر عمل جراحی دیگری خطرات و عوارض خاص خود را دارد. لخته شدن خون در ناحیه جراحی یکی از این عوارض و خطرات احتمالی به شمار می‌رود. گاهی اوقات نیز فرد بعد از جراحی رباط صلیبی زانو دچار عفونت می‌شود. برای پیشگیری از عفونت بعد از جراحی باید دوزهای مناسبی از آنتی بیوتیک مصرف نمود. آسیب دیدگی اعصاب و عروق در ناحیه زانو هم از دیگر عوارض جراحی محسوب می‌گردد.
فیزیوتراپی برای پارگی رباط صلیبی
فیزیوتراپی هم به عنوان روش درمان اصلی در پارگی رباط صلیبی زانو و هم بعد از عمل جراحی کاربرد دارد. برای دریافت مشاوره و راهنمایی در این زمینه با کارشناسان کلینیک تخصصی فیزیوتراپی مربوطی تماس بگیرید.
سخن پایانی
یکی از مشکلات مهم و شایع در مفصل زانو پارگی رباط‌های صلیبی است. این عارضه گاهی با جراحی و گاهی نیز با فیزیوتراپی و دیگر روش‌ها درمان می‌شود. بنابراین نیازی نیست برای بهبود پارگی رباط صلیبی زانو حتما جراحی کرد. از طریق راه‌های ارتباطی سایت کلینیک مربوطی برای رزرو وقت معاینه و مشاوره اقدام نمایید.
