زانوها از جمله پر کاربردترین بخش‌های بدن انسان به شمار می‌روند که در معرض آسیب‌های زیادی قرار دارند. یکی از این مشکلات و بیماری‌ها، آرتروز مفصل بزرگ زانو است که افراد زیادی به آن مبتلا هستند. این بیماری می‌تواند در روند زندگی روزمره و عادی فرد مبتلا، اختلالات زیادی را ایجاد کند. خوشبختانه پیشرفت‌های علم باعث شده تا این بیماری درمان‌های مناسب و موثری داشته باشد. برای درمان آرتروز زانو به کجا مراجعه کنیم؟ بهترین تکنیک‌ها و روش‌های درمان آرتروز مفصل زانو در کلینیک تخصصی فیزیوتراپی کلینیک مربوطی ارائه می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این حوزه با ما در ادامه این مطلب از کلینیک کلینیک مربوطی همراه باشید.
آرتروز زانو چیست و علائم اصلی آن کدام است؟
آرتروز یا ساییدگی مفصل زانو از شایع‌ترین علل درد این ناحیه در سنین بالا محسوب می‌شود. البته گاهی اوقات افراد در سنین میانسالی نیز به این بیماری دردناک در زانو مبتلا می‌شوند. ابتلا به آرتروز و ساییدگی در زانو موجب می‌شود تا راه رفتن برای شخص سخت و دردناک باشد. در مراحل پیشرفته‌تر این بیماری موجب تغییر شکل یافتن پاها نیز خواهد شد. به همین خاطر بهتر است تا هر چه سریع‌تر نسبت به تشخیص و درمان آرتروز زانو اقدام نمود. از دیگر نشانه‌های شایع آرتروز مفصل بزرگ زانو عبارتند از:
- خشکی مفصل
- ضعف عضلات
- شنیده شدن صدا از زانو
- درد شدید زمان انجام فعالیت
- التهاب و تورم در مفصل زانو
- کم شدن میزان انعطاف‌پذیری در زانو
- تغییر شکل و حالت در مفصل زانو
- ضعف و بی‌ثبانی در مفصل زانو
اشاره نمود. بعد از آشنایی با ماهیت و نشانه‌های این بیماری مفصلی باید به سراغ دلایل ایجاد آن برویم.
دلایل ابتلا به آرتروز زانو چیست؟
این بیماری مفصلی تنها در زانو ایجاد نمی‌شود و سایر مفاصل بدن نیز درگیر می‌کند. حتی در برخی از حیوانات نیز آرتروز و ساییدگی زانو مشاهده شده است. میزان ساییدگی در مفاصل بدن از جمله زانو با بالا رفتن سن افزایش خواهد یافت. البته این بدان معنا نیست که افراد جوان به آرتروز مفاصل دچار نمی‌شوند. اما احتمال بروز این بیماری در افراد بالای 45 سال بیشتر از سایرین می‌باشد. آمارها نشان می‌دهند که زنان بیشتر از مردان به آرتروز زانو مبتلا می‌شوند. از دیگر عوامل و دلایل ایجاد این عارضه در زانوی افراد می‌توان به:
- بالا رفتن سن: اشاره کردیم که شایع‌ترین دلیل در بروز ساییدگی در مفصل زانو بالا رفتن سن است.
- بالا رفتن وزن: بالا رفتن و افزایش وزن میزان فشار بیشتری را بر روی مفصل زانو وارد می‌کند. همین امر موجب می‌شود تا احتمال ابتلا به ساییدگی زانو در افراد دارای اضافه وزن بیشتر شود.
- وراثت: یکی دیگر از عوامل ایجاد این بیماری در افراد ژنتیک و ویژگی‌های ژنتیکی فرد می‌باشد.
- جنسیت: زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به آرتروز و ساییدگی زانو قرار دارند.
- ایجاد فشارهای مکرر روی زانو: در برخی از مشاغل و فعالیت‌ها فشار زیادی بر روی مفصل زانو وارد می‌گردد. این موارد می‌توانند ریسک ابتلا به آرتروز و ساییدگی در این مفصل مهم را افزایش دهند.
- بعضی از ورزش‌ها: انجام بیش از حد فعالیت‌های ورزشی نیز می‌تواند احتمال ابتلا به آرتروز زانو را بالا ببرد. به ویژه فوتبال و تنیس از ورزش‌هایی با ریسک بالای ابتلا به آرتروز و ساییدگی در زانو محسوب می‌شوند.
اشاره نمود. برخی از اختلالات متابولیک و بیماری‌های زمینه‌ای نیز می‌توانند به ابتلای فرد به ساییدگی زانو کمک کنند. روماتیسم مفصلی یکی از همین بیماری‌های زمینه‌ای موثر در بروز ساییدگی مفصل زانو می‌باشد.
راه‌های تشخیص آرتروز زانو
اصلی‌ترین روش تشخیص بیماری آرتروز مفصل زانو معاینات متخصص ارتوپد است. درصد بالایی از موارد ابتلا به این بیماری با معاینات بالینی توسط متخصص ارتوپد تشخیص داده می‌شوند. متخصص ارتوپد به مواردی متعددی در معاینات خود توجه می‌کند اعم از:
- دردناک شدن و قرمزی و التهاب در ناحیه مفصل زانو
- وجود آسیب‌دیدگی در مفصل زانو
- بازه‌ی حرکتی مفصل زانو و محدودیت‌های ایجاد شده برای آن
- میزان توانایی فرد برای کنترل زانو و شل‌شدگی این ناحیه
- نوع راه رفتن فرد تحت معاینه و بررسی آرام و میانه راه رفتن در وی
که می‌تواند به تشخیص هرچه بهتر این عارضه کمک کند. از دیگر شیوه‌های تشخیص آرتروز و ساییدگی زانو می‌توان به:
- استفاده از اشعه ایکس
- تصویربرداری‌های رزونانس مغناطیس MRI
- آزمایشات خون
- آرتروسنتز
اشاره کرد.
درمان آرتروز زانو
میزان ساییدگی در مفصل زانو مهم‌ترین پارامتر در تعیین روش درمان آن است. تشخیص میزان آسیب وارده به زانو هم باید توسط متخصص ارتوپدی یا فیزیوتراپ انجام گیرد. برای این منظور می‌توانید به کلینیک فیزیوتراپی کلینیک مربوطی مراجعه کنید. در مواردی که آسیب وارده و میزان فرسودگی زانو زیاد باشد ناگزیر به استفاده از روش‌های تهاجمی نظیر جراحی هستیم. با این همه راه‌های درمانی بسیار کارآمد نیز وجود دارد که غیرتهاجمی است. این روش‌های درمانی برای بهبود آرتروز زانو عبارتند از:
- استفاده از داروهای مسکن در صورت درد شدید در این ناحیه
- انجام متدهای درمانی فیزیوتراپی نظیر شاک‌ویو و گرما درمانی
- تزریق کورتیزون
- استفاده از زانوبند و ارتزهای مناسب دیگر
- کاهش وزن و حفظ تناسب اندام
می‌باشد. در بین شیوه‌های گفته شده، درمان‌های فیزیوتراپی میزان اثر بیشتری دارند. به طوری که چه قبل و چه بعد از جراحی زانو انجام فیزیوتراپی برای بهبود شرایط بیمار توصیه می‌شود.
چگونه از ساییدگی زانو پیشگیری کنیم؟
داشتن یک سبک زندگی سالم بیشترین کمک به پیشگیری از ابتلا به این بیماری را می‌کند. بنابراین به تغذیه خود اهمیت دهید و فعالیت‌های ورزشی ملایم را در روتین روزانه‌تان داشته باشید. مورد بعدی حفظ وزن در محدوده مناسب و دوری از چاقی و اضافه وزن است. البته با داشتن سبک سالم زندگی وزن فرد به خودی خود کنترل خواهد شد. اگر می‌خواهید به آرتروز زانو مبتلا نشوید برای دویدن سطوح صاف را انتخاب کنید. نکته آخر هم اینکه از انجام فعالیت‌هایی که فشار بالایی روی زانو وارد می‌کنند خودداری نمایید. این موارد به شما کمک می‌کنند تا ریسک ابتلا به ساییدگی زانو را تا حد چشمگیری کاهش دهید.
سخن پایانی
آرتروز زانو یکی از بیماری‌های مفصلی دردناک محسوب می‌شود که شیوع نسبتا بالایی دارد. برای تشخیص و درمان این بیماری مفصلی می‌توانید به کلینیک تخصصی فیزیوتراپی کلینیک مربوطی مراجعه فرمایید.
