سندرم گیلن باره نوعی اختلال نادر و جدی خودایمنی است که اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند به فلج منجر گردد. در این حالت، دستگاه ایمنی بدن به سلول‌های عصبی سالم در ناحیه سیستم اعصاب محیطی حمله می‌کند. گرچه علت دقیق این بیماری نامشخص باقی مانده، پزشکان معتقدند که عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی، از جمله عفونت‌های ریه و گوارش، می‌تواند عامل آغاز آن باشد.که در ادامه با آن بیشتر اشنا میشویم علاوه بر آن ما در کلینیک تخصصی فیزیوتراپی مربوطی خدماتی از جمله فیزیوتراپی در منزل را ارائه میدهیم.
این اختلال ممکن است در هر سنی بروز کند، اما بیشتر در گروه سنی 30 تا 50 سالگی شایع است. از نشانه‌های اولیه آن می‌توان به ضعف عضلانی در نواحی مختلف بدن از جمله دست‌ها، پاها و قفسه سینه اشاره کرد که ممکن است در عرض 72 ساعت بدتر شود و باعث بروز مشکلات تنفسی خطرناک گردد. در مراحل پیشرفته، ممکن است بیمار به طور کامل فلج شود و این وضعیت ممکن است هفته‌ها یا حتی ماه‌ها ادامه یابد.
در صورتی که چنین عامل می‌تواند منجر به ابتلا به این بیماری شود، اما علت اصلی آن همچنان نامعلوم است. گاهی اوقات ظهور این علائم پس از دریافت واکسن یا انجام جراحی‌های کوچک مشاهده می‌شود.
به گفته مؤسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی، این سندرم نادر است اما می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. درمان مشخصی برای آن وجود ندارد؛ اما پیگیری مداوم فیزیوتراپی می‌تواند به تقلیل شدت علائم و کاهش زمان بهبودی کمک کند.
علائم سندرم گیلن باره
در این سندرم، بدن بیمار به سیستم عصبی محیطی حمله می‌کند، سیگنال‌های مغز را به عضلات منتقل نمی‌کند و این باعث مشکلات حرکتی می‌شود. اولین نشانه‌ها معمولاً احساس سوزش یا گزگز در انگشتان پا و سپس گسترش آن به بازوها است. این علائم ممکن است به سرعت پیشرفت کرده و در برخی موارد، به شدت خطرناک تبدیل شوند!
علائم رایج گیلن باره شامل:
- احساس سوزش یا بی‌حسی در انگشتان
- ضعف عضلانی که به تدریج شدت می‌یابد
- مشکلات در راه رفتن و تعادل
- مشکل در حرکت عضلات صورت، صحبت کردن، بلعیدن و جویدن
- درد شدید در ناحیه کمر
- از دست دادن کنترل مثانه
- افزایش ضربان قلب
- مشکل در تنفس
- فلج
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
- اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان علائم مشابه گیلن باره را داشته باشید.
- مشاهده هر یک از علائم زیر در حین درمان: تب، مشکلات تنفسی، زخم‌های پوستی، تغییرات بینایی، ورم پا یا درد در هنگام لمس، یبوست.
- در صورتی که با علائم جدید و غیرقابل توضیح روبرو شدید، زیرا درمان‌های دارویی ممکن است عوارض جانبی داشته باشند.
اکثر افراد می‌توانند به طور کامل بهبود یابند و هیچ نشانه‌ای از بیماری باقی نماند. در برخی از بیماران، علائم ممکن است در عرض 15 تا 20 روز بهبود یابند، در حالی که برای دیگران ممکن است این دوره تا یک سال یا بیشتر به طول انجامد. استفاده از وسایل پزشکی مختلف می‌تواند به تحرک بیمار در مدت درمان کمک کند. بهبودی در بزرگسالان معمولا بهتر از کودکان است.
علل ابتلا به گیلن باره
این بیماری ارثی نیست و علت آن نامشخص (ایدیوپاتیک) است. با این حال، نزدیک به نیمی از افرادی که مبتلا می‌شوند، به دنبال عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و هپاتیت به این سندرم مبتلا می‌گردند.
تشخیص گیلن باره
تشخیص این سندرم از طریق بررسی علائم بالینی، نظیر ضعف عضلانی و مشکلات حرکتی، انجام می‌شود و برای تایید آن آزمایش‌هایی از قبیل نوار عصب و عضله و گرفتن مایع نخاعی نیز ممکن است انجام گیرد. پزشک با توجه به تاریخچه و علائم بیمار از شما سوال می‌پرسد و شما را معاینه می‌کند.
درمان سندرم گیلن باره
درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد، اما پزشکان می‌توانند با استفاده از روش‌های زیر وضعیت بیمار را بهبود بخشند:
- تعویض پلاسما
- درمان با ایمونوگلوبولین
- داروهای مسکن و ضد لخته شدن خون
- فیزیوتراپی و کار درمانی برای تقویت عضلات
در برخی مواقع، بستری شدن در بیمارستان ضروری است تا بیمار تحت نظر باشد و علائم به‌خوبی درمان شوند. در موارد پیشرفته، ممکن است به دلیل ضعف شدید، بیمار قادر به تغذیه از راه دهان نباشد که در این صورت تغذیه از طریق لوله بینی-معدی انجام می‌شود. رژیم غذایی بیمار باید پرکالری و پرپروتئین باشد.
در زمان بستری در بیمارستان، اگر ضعف عضلات تنفسی به مشکلات تنفسی منجر شود، ممکن است بیمار نیاز به دستگاه تنفس مصنوعی داشته باشد. پرسنل پزشکی برای جلوگیری از عوارض ناشی از بی‌حرکتی اقداماتی انجام می‌دهند و فیزیوتراپی نیز ممکن است برای کمک به حفظ قدرت عضلانی ضروری باشد. به علاوه، از داروهایی مانند کورتون برای کاهش التهاب و از سرکوب‌کننده‌های ایمنی در مراحل حاد بیماری استفاده می‌شود.
فیزیوتراپی گیلن باره
فیزیوتراپی به بیماران مبتلا به گیلن باره کمک می‌کند تا:
- استقلال خود را در انجام فعالیت‌های روزانه بازیابند
- به الگوهای حرکتی عادی خود بازگردند
- تمرینات توانبخشی را به صورت صحیح انجام دهند
- عضلات منقبض شده را کشش دهند و از تحلیل رفتن بافت‌ها جلوگیری کنند
- وضعیت بدن را در نشستن، ایستادن و خوابیدن بهبود ببخشند
- تحرک و فعالیت بدنی خود را بالا ببرند.
- تعادل و هماهنگی خود را تقویت کنند
- سطح انرژی و تناسب اندام خود را بالا ببرند
- توانایی آرامش و استراحت را افزایش دهند
- فرآیند بهبودی خود را تسریع کنند
- با این بیماری و علائم آن آشنا شوند
نقش فیزیوتراپی گیلن باره به سه مرحله تقسیم می‌شود:
- مرحله حاد
- مرحله میانی توانبخشی
- مرحله توانبخشی طولانی‌مدت
