سکته مغزی زمانی رخ می‌دهد که در جریان خون به مغز اختلال ایجاد شود. این اختلال در اثر پارگی رگ‌های خونی یا انسداد آن‌ها رخ می‌دهد. ریکاوری بعد از سکته مغزی اهمیت زیادی در بازیابی سلامت فرد دارد. آیا با فیزیوتراپی بعد از سکته مغزی و اثرات آن آشنا هستید؟ فیزیوتراپی می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی افراد بعد از سکته مغزی کمک شایانی کند. در این مقاله از کلینیک تخصصی فیزیوتراپی مربوطی به درمان‌های فیزیوتراپی برای بهبود عوارض سکته مغزی می‌پردازیم.و ما در کلینیک تخصصی فیزیوتراپی مربوطی خدماتی از جمله فیزیوتراپی در منزل و در مطب را ارائه میدهیم.
سکته مغزی چیست و چگونه رخ می‌دهد؟
سکته مغزی به صورت ناگهانی و بر اثر توقف جریان خون در مغز رخ می‌دهد. بلوکه شدن عروق خونی در مغز یا پارگی آن موجب رخ دادن سکته مغزی می‌شود. توده‌های چربی که با نام پلاک نیز شناخته می‌شوند از دلایل اصلی بروز این عارضه هستند. سلول‌های مغز انسان به شدت به جریان خون وابسته هستند. در نتیجه بروز هرگونه مشکل در جریان خون‌رسانی به مغز می‌تواند به یک فاجعه تبدیل شود. نشانه‌های مختلفی نظیر:
- سردردهای شدید
- عدم تعادل
- حس گیجی
- از دست دادن قدرت در یک سمت بدن
- عدم قدرت در یک طرف صورت
- بروز مشکلاتی در گفتگو
- مشکل در حرکات عادی
از جمله علائم سکته مغزی هستند. لازم است فردی که دچار سکته مغزی شده بلافاصله به مراکز درمانی منتقل گردد. هر تاخیر در انتقال فردی که سکته مغزی کرده به مراکز درمانی می‌تواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشد.
اثر سکته مغزی بر بدن
فیزیوتراپی بعد از سکته مغزی می‌تواند به بهبود اثرات این عارضه کمک زیادی بکند. اما ابتدا باید کمی درباره عوارض سکته مغزی بر بدن انسان بدانیم. از جمله مشکلات رایج بعد از سکته مغزی در بدن می‌توان به:
- از دست رفتن توانای حرکت در بازوها و پاها به ویژه در یک سمت بدن
- احساس گزگز و بی‌حسی در بدن
- سخت شدن خواندن و نوشتن توسط کسی که سکته مغزی کرده است.
- مشکلات عدیده در تفکر و حافظه
- مشکلات بینایی در فرد نظیر ایجاد دوبینی
- عدم تعادل
- درد شدید در ناحیه شانه
- بی اختیاری در ادرار
- احساس خستگی شدید
اشاره کرد. برای رفع آثار سوء سکته مغزی می‌توان از درمان‌های فیزیوتراپی استفاده کرد.
اهمیت فیزیوتراپی بعد از سکته مغزی
سکته مغزی می‌تواند فرد را با مشکلات قلبی و آسیب‌های سیستم عصبی نیز مواجه کند. اغلب افراد بعد از سکته مغزی به ریکاوری و کمک‌های فیزیوتراپی نیاز دارند. در واقع بازگشت به زندگی عادی بدون ریکاوری اصولی بعد از سکته مغزی بسیار سخت است. فیزیوتراپی در این مسیر می‌تواند کمک بسیار بزرگی برای بهبود افراد بکند. به کمک درمان‌های فیزیوتراپی سیستم عصبی فرد بازیابی خواهد شد. بازیابی دوباره سیستم عصبی در فرد سکته کرده به رفع بسیاری از مشکلات وی کمک می‌کند. عضلات بدن به دلیل آثار سکته مغزی دچار ضعف شدید می‌شوند. این ضعف به کمک تمرینات اصولی فیزیوتراپی بهتر می‌شود. اما آنچه در این بین ضروری است انجام متدهای فیزیوتراپی توسط افراد مجرب و متخصص است. آشنایی با علم‌های نوروآناتومی و نوروفیزیولوژی برای فیزیوتراپی که به بهبود سکته مغزی کمک می‌کند ضروری است.
درمان‌های فیزیوتراپی بعد از سکته مغزی
بعد از دریافت درمان‌های اولیه مورد نیاز در سکته مغزی باید درمان‌های توانبخشی آغاز شود. چنانچه بیمار از نظر بالینی ثبات کافی داشته باشد 48 ساعت بعد از بروز سکته مغزی درمان‌های فیزیوتراپی شروع می‌شود. بهبودی کامل برای فردی که سکته مغزی کرده است به تدریج و طول دوره بازیابی رخ می‌دهد. بنابراین باید جلسات فیزیوتراپی را جدی گرفت و آن‌ها را پیگیری نمود. این دوره درمان می‌تواند تا یک سال بعد از بروز سکته مغزی ادامه داشته باشد. طول دوره درمان بستگی زیادی به شدت سکته مغزی در هر فرد دارد. برنامه‌های منظمی برای تمرینات و جلسات فیزیوتراپی توسط فیزیوتراپ تدوین می‌شود. متدهای درمانی مختلفی نیز وجود دارد که به تشخیص فیزیوتراپی در دوره ریکاوری فرد استفاده می‌شوند.
درمان‌های فیزیوتراپی بعد از سکته مغزی
اشاره کردیم که ریکاوری و درمان‌های فیزیوتراپی به بهبود وضعیت فرد بعد از سکته مغزی کمک می‌کند. اثربخشی این درمان‌ها به شدت سکته مغزی و میزان همکاری بیمار بستگی دارد. از جمله این درمان می‌توان به اقدامات زیر اشاره کرد.
1- تحریک مغناطیسی مغز
این روش درمان موثرترین و مهم‌ترین شیوه عمل در فیزیوتراپی برای بهبود فرد بعد از سکته مغزی است. این درمان کاملا ایمن و غیرتهاجمی محسوب می‌شود. تحریک مغناطیسی ساختارهای آسیب دیده بعد از سکته مغزی وضعیت بیمار را تا حد زیادی بهتر خواهد کرد. درمان تحریک مغناطیسی یا TMS کاملا سرپایی بوده و نیازی به بستری شدن فرد ندارد. تعداد جلسات مورد نیاز برای درمان TMS بر اساس وضعیت بیمار و فرد سکته کرده تعیین می‌شود.
2- ورزش‌های توانبخشی
ورزش‌های توانبخشی متنوعی برای بهبود وضعیت فردی که سکته مغزی کرده وجود دارد. برخی از این تمرینات ورزشی غیرفعال و برخی دیگر فعال هستند. در حرکات غیرفعال بدون اینکه بیمار بدن خود را حرکت دهد توسط نیروی خارجی به حرکت در می‌آید. این نیروی خارجی یا توسط دست فیزیوتراپ یا دستگاه‌های مخصوص اعمال می‌شود. اما دامنه حرکتی فعال در فیزیوتراپی بعد از سکته مغزی توسط خود بیمار انجام می‌شود. تمرینات کششی و تحمل وزن نیز قسمت دیگری از تمرینات ورزشی در فیزوتراپی برای بهبود عوارض سکته مغزی می‌باشند.
3- موبیلیزاسیون یا متحرک‌سازی کتف بیمار
سکته مغزی اثرات بسیار بدی روی عضله متصل به کتف افراد دارد. این عضله در اثر سکته مغزی به شدت ضعیف شده و شل می‌شود. تمرینات متحرک‌سازی به بازیابی توان این عضله مهم کمک زیادی می‌کند.
4- بیوفیدبک
این متد درمانی با نام نوروفیدبک نیز شناخته می‌شود از روش‌های درمانی غیر دارویی و غیر تهاجمی است. بیوفیدبک کمک زیادی به بازآموزی سلول‌های مغزی در فرد آسیب دیده می‌کند. در این روش متخصص فیزیوتراپی به فرد کمک می‌کند تا با سیگنال‌های بدنش موجب بهبود خود گردد. نگاه کردن در آینه و خندیدن و نگاه کردن در آن از جمله این نوع درمان‌های فیزیوتراپی محسوب می‌شود.
سخن پایانی
فیزیوتراپی بعد از سکته مغزی در منزل یا کلینیک تخصصی فیزیوتراپی مربوطی انجام می‌شود. روش‌های غیرتهاجمی فیزیوتراپی کمک می‌کنند فرد در دوره کوتاه‌ترین ریکاوری شده و به زندگی عادی خود باز گردد. برای هماهنگی با فیزیوتراپ‌های کلینیک از طریق راه‌های ارتباطی درج شده در سایت اقدام کنید.
