زنان چه در دوران بارداری و چه بعد از آن با مشکلات جسمانی متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند. این مشکلات به دلیل افزایش وزن مادر و رشد جنین در شکم وی ایجاد می‌شوند. مشکلات عضلانی- اسکلتی از جمله شایع‌ترین این مشکلات به شمار می‌روند. راه‌کارهای مختلفی نیز وجود دارد که به مادران بعد زایمان کمک می‌کند. آیا با مزایای فیزیوتراپی بعد از بارداری آشنا هستید؟ در این مقاله از کلینیک فیزیوتراپی دکتر مربوطی با تاثیر فیزیوتراپی بر بهبود مشکلات بعد از زایمان مادران آشنا می‌شوید. و ما در کلینیک تخصصی فیزیوتراپی مربوطی خدماتی از جمله فیزیوتراپی در منزل و در مطب را ارائه میدهیم.
تاثیرات بارداری و زایمان بر بدن مادر
ابتدا بهتر است درباره تاثیرات و مشکلاتی که بارداری و زایمان در بدن مادر ایجاد می‌کنند بدانیم. در دوران بارداری بدن زنان دستخوش تغییرات بسیار زیادی می‌شود. ترشح برخی از هورمون‌ها و تغییر خلق و خو شاید از اولین حالات یک زن باردار باشد. کشیدگی رباط‌ها و عضلات از دیگر تحولات بدن مادران در دوران حاملگی به شمار می‌رود. ماهیچه‌های کف لگن در این زمان تضعیف می‌شوند. این ضعف عضلات لگن تا مدتی پس از زایمان نیز ادامه دارد. زایمان طولانی هم از دیگر علل فشار آور بر روی لگن فرد است. گاهی اوقات مادران بعد از زایمان دچار بی اختیاری ادرار می‌شوند. بی‌توجهی به این مشکلات موجب می‌شود برای مدت‌ها مادران را درگیر کند.
اهمیت فیزیوتراپی بعد از بارداری
در بخش قبلی با آثار منفی و آسیب‌هایی که به دلیل بارداری می‌تواند ایجاد شود آشنا شدیم. فیزیوتراپی از روش‌هایی است که به درمان یا کاهش این عارضه‌ها در مادران کمک می‌کند. تمرینات و متدهای درمانی مختلفی در فیزیوتراپی وجود دارد که می‌تواند به بهبود وضعیت مادران کمک کند. هدف اصلی از انجام این گروه از درمان‌های غیرتهاجمی کاهش مشکلات و آسیب‌های حاصل از بارداری و زایمان است. به ویژه مشکلاتی که در بخش عضلات لگن برای مادران ایجاد می‌شود. عضلات و رباط‌ها به کمک تمرینات و درمان‌های فیزیوتراپی تقویت خواهند شد. بهترین زمان شروع تمرینات فیزیوتراپی بعد از زایمان بستگی به نوع زایمان دارد. در زایمان‌های طبیعی 2 روز بعد از بهترین زمان برای آغاز تمرینات فیزیوتراپی می‌باشد. اما در زایمان سزارین دوره استراحت 5 روز بوده و بعد از آن می‌توان جلسات فیزیوتراپی را آغاز نمود.
فیزیوتراپی بعد از بارداری شامل چه بخش‌هایی است؟
مشکلات و عوارض ناشی از زایمان در بخش‌های مختلف بدن مادر بروز پیدا می‌کنند. در نتیجه درمان‌های فیزیوتراپی نیز در چندین بخش مختلف از بدن مادر متمرکز می‌باشد. در ادامه این بخش به تمام خدمات و کمک‌هایی که فیزیوتراپی به مادران بعد از زایمان می‌کند اشاره خواهیم کرد. تمام تمرینات و خدمات فیزیوتراپی در دوران بارداری و بعد از زایمان را در کلینیک دکتر مربوطی ارائه می‌شود. این تمرینات تحت نظر فیزیوتراپ‌های مجرب و متخصص در کلینیک انجام می‌گیرد. همچنین امکان دریافت خدمات فیزیوتراپی مذکور در منزل نیز وجود دارد.
1- فیزیوتراپی لگن مادران بعد از زایمان
عضلات ناحیه لگن در پروسه زایمان بیش از هر بخش دیگر درگیر می‌شوند. بنابراین بیشترین و شدیدترین آسیب‌ها به این ناحیه از بدن مادران بعد از زایمان وارد می‌شود. عضلات این ناحیه علاوه بر محافظت از کمر و لگن مراقب روده و مثانه نیز هستند. همچنین کیفیت عضلات در این ناحیه روی عملکرد جنسی افراد نیز موثر می‌باشد. بنابراین فیزیوتراپی بعد از بارداری روی ابعاد مختلفی از بدن مادر اثرگذار است. در زایمان طبیعی عضلات لگن مادر تا 4 برابر طول طبیعی خود کش پیدا می‌کنند. حتی این امکان وجود دارد که عضلات ناحیه لگن دچار پارگی شود. معاینات فیزیوتراپی وضعیت لگن و عضلات آن را مشخص می‌کند. این بررسی هم از طریق واژینال و هم با آزمایش غربالگری و سونوگرافی قابل انجام است. فیزیوتراپ درمان‌ها و تمرینات مناسبی برای حل مشکل لگن و عضلات آن به مادر ارائه می‌کند.
2- فیزیوتراپی عضلات شکم مادران بعد از زایمان
عضلات شکم بعد از زایمان نیاز به زمان دارند تا به حالت اولیه خود باز گردند. خط میانی شکم در بیشتر مادران در هفته‌های اول بعد از زایمان قوی نیست. در هفته‌های اول بعد از زایمان بهتر است به عضلات شکم استراحت داده شود. اما بعد از 8 هفته انتظار می‌رود عضلات این ناحیه تا حد زیادی محکم شده باشند. اگر سفت شدن عضلات شکم تا 8 هفته بعد از زایمان رخ نداد باید جلسات فیزیوتراپی را آغاز کرد.
3- فیزیوتراپی اسکلتی- عضلانی مادران بعد از زایمان
یکی دیگر از بخش‌های فیزیوتراپی بعد از بارداری مربوط به عضلات و اسکلت بدن مادران است. این جلسات درمانی هم مشکلات دوران بارداری و هم قبل از آن را درمان می‌کند. درد کمربند لگنی از شایع‌ترین شکایات مادران بعد از زایمان می‌باشد. تشخیص و درمان به موقع در بهبود کامل این عارضه‌های بعد از زایمان نقش زیادی دارند. همچنین تمرینات فیزیوتراپی کمک می‌کند از بروز این مشکلات در آینده در بدن مادران نیز تا حد زیادی جلوگیری گردد.
4- فیزیوتراپی برای بهبود عملکرد روده و مثانه بعد از زایمان
یکی دیگر از کمک‌های که فیزیوتراپی به مادران می‌کند بهبود عملکرد روده و مثانه می‌باشد. اغلب مادران در هفته‌های اول بعد از زایمان با مشکلاتی در روده و مثانه خود مواجه هستند. در صورت بی‌توجهی به این مشکلات حتی احتمال ابتلا به یبوست‌های طولانی مدت نیز وجود دارد. علاوه بر تمرینات فیزیوتراپی نوشیدن مقادیر مناسبی از مایعات در رفع این مشکلات کمک می‌کند. درمان این بخش از عوارض با فیزیوتراپی بعد از بارداری بسیار آسان و اثربخش است.
5- فیزیوتراپی برای بازگشت به ورزش و تمرینات سنگین
برخی از مادران تمایل دارند بعد از زایمان به فعالیت‌های ورزشی و شغلی خود بازگردند. فیزیوتراپی کمک می‌کند دوره بازگشت به فعالیت‌های ورزشی و بدنی سنگین کوتاه‌تر شود. البته که دستورالعمل مشخصی برای تعیین بهترین زمان بازگشت به فعالیت‌های ورزشی سنگین برای مادران وجود ندارد. فیزیوتراپ با بررسی وضعیت بدنی مادر می‌تواند بهترین زمان برای بازگشت وی به روتین ورزشی سابق را تعیین کند.
سخن پایانی
فیزیوتراپی بعد از بارداری کمک می‌کند آسیب‌ها و عوارض ناشی از بارداری و زایمان بهبود پیدا کنند. کلیه خدمات و متدهای درمانی فیزیوتراپی در دوران بارداری و بعد از زایمان در کلینیک فیزیوتراپی دکتر مربوطی ارائه می‌شود. همچنین برای راحتی هرچه بیشتر مادران باردار امکان دریافت خدمات فیزیوتراپی در منزل نیز وجود دارد. کافی است با مشاورین کلینیک تماس گرفته اطلاعات تکمیلی را دریافت کنید.
