متحرک‌ترین مفصل در بدن انسان مفصل شانه است. دامنه حرکتی در این مفصل بسیار وسیع با قابلیت چرخش خارجی و دور 360 درجه است. قابلیت‌های این مفصل مهم در بدن به وسعت حرکت آن ختم نمی‌شود. بلکه از طریق این مفصل می‌توان کتف را منقبض کرد یا بالا و پایین برد. توانایی‌های بالای این مفصل ناشی از آناتومی پیچیده در آن می‌باشد. در این مقاله از کلینیک تخصصی فیزیوتراپی کلینیک مربوطی به ساختار آناتومی شانه را شرح خواهیم داد. شناخت آناتومی شانه دید بهتر و کامل‌تری نسبت به دردهای این ناحیه و درمان آن‌ها ایجاد می‌کند. کلینیک تخصصی فیزیوتراپی کلینیک مربوطی با متدهای درمان پیشرفته دردهای شانه را درمان می‌کند.
آشنایی با مفصل شانه و وظایف آن:
بیشترین دامنه حرکتی بین تمام مفاصل بدن مربوط به مفصل شانه می‌باشد. در نتیجه آناتومی آن بسیار پیچیده و خاص است. برای این میزان از دامنه حرکتی باید هماهنگی زیادی بین عضلات و مفاصل و استخوان‌های شانه وجود داشته باشد. قسمت‌های مختلف تشکیل دهنده شانه با هماهنگی کامل در کنار یکدیگر قرار گرفته و کار می‌کنند. ساختار آناتومی شانه کاسه‌ای شکل و گود می‌باشد. در نتیجه میزان انعطاف‌پذیری در آن بسیار زیاد بوده و قدرت بالایی هم دارد. با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد این مفصل وظایف زیادی بر عهده‌ی این عضو قرار دارد. وظایف مفصل شانه در بدن عبارتند از:
- حرکت و چرخش در بازو
- بلند کردن تا بالای سر
- حرکت دادن بازو به سمت عقب
- حرکت بازو به طرف جلوی بدن
می‌باشد. این از رو مفصل شانه به ما در انجام فعالیت‌های روزانه نظیر:
- آشپزی
- رانندگی
- تمیزکاری
- ورزش
و مواردی از این قبیل کمک می‌کند.
اجزای تشکیل دهنده مفصل شانه:
تحرک بالای مفصل شانه به کمک چندین مفصل مختلف انجام می‌گردد. استخوان کتف- ترقوه و بازوها همگی در این مفصل بزرگ و مهم نقش دارند. مفصل اصلی در این ناحیه گلنوهومرال نام دارد که شبیه به توپ گلف است. این مفصل بر روی یک سه راهه واقع شده و به گسترش دامنه حرکتی کمک می‌کند. در ادامه به صورت بخش به بخش با ساختار آناتومی شانه آشنا خواهیم شد.
1- رباط‌ها در آناتومی مفصل شانه:
منظور از رباط بافت‌های هم‌بند و متراکمی هستند که استخوان را به مفصل وصل می‌کنند. در قیاس با تاندون‌ها رباط‌ها نسبتا کوتاه‌تر می‌باشند. رباط‌های مفصل شانه شبیه به نوارهای سفید بوده که ساختار کابلی شکلی دارند. از ویژگی‌های مهم رباط‌های شانه منعطف بودن آن‌ها در عین سختی و استحکام است. رباط‌های به لحاظ ساختاری شبیه ماتریس بافی الیاف می‌باشد. برای نامگذاری رباط‌های شانه از استخوان‌های بین آن‌ها کمک گرفته شده است.
2- ساختار آناتومی شانه بخش ماهیچه‌ها:
ماهیچه‌ها که با نام عضلات شانه نیز شناخته می‌شوند به حرکت استخوان این ناحیه کمک می‌کنند. ماهیچه‌های پیرامون مفصل شانه شامل 9 عضله‌ی مختلف اعم از:
- روتاتورکاف: این بخش از چهار عضله تشکیل می‌شود که در بخش سر استخوان بازو قرار می‌گیرند. در واقع به کمک تاندون‌ها روتاتور سر استخوان بازو را پوشش می‌دهد.
- دلتوئید: این عضله که قوی‌ترین ماهیچه در مفصل شانه است بیرونی‌ترین لایه‌ی این مفصل نیز می‌باشد.
- عضله‌ی سینه‌ای بزرگ: این عضله با نام علمی پکتورالیس نیز شناخته می‌شود. این ماهیچه از یک سمت به استخوان جناغ و از سمت دیگر به لبه خارجی ناودان بازو وصل می‌باشد. وجود این ماهیچه در ساختار آناتومی شانه باعث چرخیدن بازو و خم شدن آن به جلو می‌گردد.
- ماهیچه‌ی ذوزنقه‌ای شانه: این عضله که بزرگ و پهن‌تر از بقیه است در بخش پشت شانه قرار دارد. عضله‌ی ذوزنقه‌ای در شانه به قسمت پشت جمجمه انسان چسبیده است. به کمک این عضله استخوان‌های ترقوه و کتف بالا می‌روند. در نتیجه به بالا رفتن مفصل شانه نیز کمک می‌گردد.
- عضله‌ی لاتیسموس دورسی: این ماهیچه در بخش پشت تنه واقع شده است. از یک سو به مهره‌های کمری و سینه وصل است و از طرف دیگر به کف ناودان بازویی متصل می‌باشد. این ماهیچه می‌تواند تمام شانه را منقبض کرده و چرخش داخلی بازو را منجر شود.
- اینفرااسپیناتوس: این ماهیچه با اتصال به سطح استخوان کتف و پشت توبروزیته بازو موجب چرخش در ماهیچه‌ی بازو می‌گردد.
- ترس‌مینور: بخش بعدی ساختار آناتومی شانه ماهیچه‌ی ترس‌مینو نام دارد. چرخش بازو به طرف خارج نتیجه انقباض این ماهیچه‌ی شانه است.
- ساب‌اسکاپولاریس: چرخش بازو را می‌توان از وظایف این ماهیچه و نتیجه‌ی انقباضات آن دانست.
می‌باشند.
3- تاندون‌های مفصل بزرگ شانه:
تاندون‌ها را می‌توان به عنوان بافت‌هایی هم‌بند که وظیفه‌ی اتصال ماهیچه‌ها را عهده‌دار هستند معرفی کرد. از نظر عملکرد این بخش از آناتومی شانه به رباط‌ها شباهت زیادی دارد. تاندون‌های شانه کمک می‌کنند تا عضلات با انقباضات خود استخوان‌های این ناحیه را حرکت دهند. آنچه تاندون‌ها را می‌سازند در واقع کلاژن‌ها هستند.
4- غضروف‌های مفصل شانه:
بخش بعدی که در ساختار آناتومی شانه دیده می‌شود غضروف‌ها هستند. این اجزا در تمام استخوان‌های بدن انسان وجود دارند. از غضروف در مفصل شانه به عنوان سطحی برای سر خوردن استفاده می‌گردد.
شایع‌ترین بیماری‌های مفصل شانه کدام است؟
بعد از شناخت آناتومی مفصل شانه به سراغ بیماری‌ها و دردهای شایع در این ناحیه می‌رویم. آسیبب‌دیدگی در هر یک از بخش‌های تشکیل دهنده شانه منجر به درد و بیماری می‌گردد. در رفتگی و پارگی تاندون‌ها را می‌توان از شایع‌ترین مشکلات ناحیه شانه در بدن به شمار آورد. البته شکستگی استخوان و مشکلات غضروفی نیز در شانه از دردهای شایع هستند.
درمان دردهای ناحیه شانه:
برای بهبود درهای ناحیه شانه از روش‌های درمانی مختلفی می‌توان استفاده نمود. انتخاب روش درمانی بسته به علت درد و شدت صدمه وارده می‌تواند متفاوت باشد. با این همه فیزیوتراپی از بهترین و موثرترین راه‌کارهای درمان دردهای مفصل شانه به حساب می‌آید. برای دریافت خدمات درمانی فیزیوتراپی شانه با کلینیک تخصصی فیزیوتراپی کلینیک مربوطی تماس بگیرید. بهترین متخصصین این حوزه با مجهزترین دستگاه‌ها به شما در درمان درد ناحیه شانه کمک می‌کنند. به غیر از فیزیوتراپی دارو درمانی و جراحی نیز از روش‌های درمانی شناخته شده برای بهبود مفصل شانه محسوب می‌شوند.
سخن پایانی:
ساختار آناتومی شانه به عنوان بزرگ‌ترین مفصل بدن بسیار پیچیده و گسترده می‌باشد. برای بهبود دردهای این ناحیه می‌توان از روش‌های درمانی غیرتهاجمی در فیزیوتراپی کمک گرفت که افراد مجرب در کلینیک کلینیک مربوطی میتوانند علاوه بر درمان مفاصل شانه به درمان چاقی با فیزیوتراپی نیز بپردازند.
